АЛАКӨЛ ӨҢІРІН ТҰРАҚТЫ ДАМЫТУ СТРАТЕГИЯСЫНА ЖАҺАНДЫҚ ТУРИСТІК ТРЕНДТЕРДІ КІРІКТІРУ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/ISMO.2025.62.4.013Кілт сөздер:
Алакөл өңірі, туризмді цифрландыру, сауықтыру туризмі, экологиялық туризм, тұрақты даму, ақылды туризм, воркейшн, биологиялық әртүрлілікті сақтауАннотация
Бұл мақалада пандемиядан кейінгі жаһандық туризм трендтерін, атап айтқанда цифрлық трансформацияны, сауықтыру туризмін және экотуризмді Қазақстандағы Алакөл өңірінің тұрақты даму стратегиясына кіріктіру мүмкіндіктері қарастырылады. Зерттеуде контент-талдау және салыстырмалы талдау әдістері қолданылып, ресми статистика, өңірлік әкімдіктердің, ұлттық туристік институттардың деректері мен халықаралық ұйымдардың есептері пайдаланылды. Талдау нәтижелері туризм ағынының қарқынды өскенін көрсетеді. 2023 жылы Алакөлге шамамен 1,5 миллион турист келген. Бұл экономикалық тиімділікті арттырғанымен, рекреациялық жүктеменің күшеюіне және экологиялық тәуекелдердің ұлғаюына әкеліп отыр. Алакөлдің басты артықшылықтарына минералданған суы, емдік балшығы және жақын орналасқан Барлық-Арасан ыстық бұлақтары жатады, бұл сауықтыру туризмін тек жазғы маусыммен шектемей, жыл бойы дамытуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, өңірде инфрақұрылым сапасына, туристік бағытты басқаруға және цифрлық дайындық деңгейіне қатысты шектеулер бар. Негізгі мәселелер қатарында онлайн көрінудің төмендігі, халықаралық брондау платформаларымен интеграцияның шектеулі болуы және 4G байланысының тұрақсыздығы атап өтіледі. Мақалада eQonaq туристерді тіркеу жүйесі мен Kazakhstan.travel порталы сияқты ұлттық цифрлық құралдар талданып, Алакөл үшін бағыт деңгейіндегі цифрлық сервистердің қажеттілігі негізделеді. Оларға сенімді туристік ақпарат, интерактивті карталар, қолма-қол ақшасыз төлемдер және қашықтан жұмыс істейтін туристерге арналған ұсыныстар кіреді. Экотуризм тұрғысынан алғанда, Алакөлдің биологиялық әртүрлілігі мен қорғалатын аумақ мәртебесі құстарды бақылау және экологиялық ағарту туризмін дамытуға мүмкіндік береді. Алайда қорғалатын аралдарға бақылаусыз бару мен қоқыстану нақты ережелерді, бақылауды және орманшы-гидтер жүргізетін балама турларды қажет етеді. Жалпы алғанда, мақалада цифрландыруды, сауықтыру инфрақұрылымын және реттелген табиғи туризмді үйлестіретін практикалық шаралар ұсынылып, олардың маусымдықты азайтуға, қызмет сапасын арттыруға және экологиялық жүктемені төмендетуге ықпал ететіні көрсетіледі. Бұл тәжірибе Қазақстанның басқа да курорттық өңірлеріне қолдануға болады.
Қаржыландыру. Бұл мақала Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Ғылым комитетінің BR24992981 бағдарламасы аясында «Алакөлдің табиғи, тарихи және мәдени ландшафтық әлеуетін кешенді талдау және рекреациялық туризмнің тиімді тетіктерін әзірлеу» тақырыбы бойынша қаржылық қолдауымен дайындалды.
